Wybór odpowiedniego obuwia roboczego to jedna z najważniejszych decyzji dotyczących bezpieczeństwa w miejscu pracy. Mimo że temat wydaje się prosty, wiele firm i pracowników popełnia błędy, które skutkują nie tylko dyskomfortem, ale również poważnymi zagrożeniami zdrowotnymi. Od niedostosowania obuwia do warunków pracy, przez ignorowanie norm BHP, aż po pozorne oszczędności – błędne decyzje mogą drogo kosztować. W tym artykule omówimy najczęstsze błędy przy wyborze obuwia roboczego i podpowiemy, jak ich unikać.
1. Niedopasowanie obuwia do rodzaju pracy
Błąd:
Wybieranie uniwersalnego obuwia roboczego dla wszystkich pracowników niezależnie od stanowiska i zagrożeń.
Skutek:
Brak odpowiedniego zabezpieczenia przed realnymi zagrożeniami – np. brak podnoska w miejscach, gdzie istnieje ryzyko uderzenia, lub brak odporności na przecięcie przy pracy z ostrymi narzędziami.
Rozwiązanie:
Zawsze należy analizować:
- środowisko pracy (wilgoć, temperatura, kontakt z chemikaliami),
- rodzaj zagrożeń (mechaniczne, biologiczne, elektryczne),
- wymagane normy bezpieczeństwa (S1, S3, O2 itd.).
2. Ignorowanie norm i certyfikatów
Błąd:
Zakup taniego obuwia roboczego nieposiadającego odpowiednich certyfikatów zgodności z normami PN-EN ISO.
Skutek:
Brak gwarancji, że obuwie zapewnia jakikolwiek poziom ochrony. W przypadku kontroli PIP – ryzyko grzywny, a w razie wypadku – odpowiedzialność cywilna lub karna.
Rozwiązanie:
Wybierać tylko obuwie robocze posiadające:
- oznaczenie CE,
- certyfikat zgodności z normami (np. PN-EN ISO 20345),
- instrukcję użytkowania i dokumentację techniczną.
3. Brak uwzględnienia warunków atmosferycznych
Błąd:
Używanie jednej pary obuwia roboczego przez cały rok – niezależnie od pogody i temperatury.
Skutek:
Przegrzanie stóp latem, odmrożenia zimą, zawilgocenie, rozwój grzybicy, dyskomfort pracy.
Rozwiązanie:
Stosować sezonowe obuwie robocze:
- lekkie i przewiewne latem (np. S1, O1),
- ocieplane i wodoodporne zimą (np. S3, O3).
4. Zły rozmiar i dopasowanie
Błąd:
Wybór butów w niewłaściwym rozmiarze – za małe, za duże, nieprzystosowane do kształtu stopy.
Skutek:
Otarcia, pęcherze, zmęczenie, ból stóp i kręgosłupa, a w skrajnych przypadkach nawet urazy.
Rozwiązanie:
- Przymierzyć buty w obecności pracownika lub poprosić o dostęp do tabeli rozmiarów,
- Uwzględnić miejsce na grubszą skarpetę (zimą),
- Korzystać z modeli z regulacją (np. rzepy, sznurowadła).
5. Zbyt duży nacisk na cenę
Błąd:
Kupowanie najtańszego obuwia dostępnego na rynku, często z niepewnego źródła.
Skutek:
Kiepska jakość materiałów, krótka trwałość, brak zabezpieczeń, częstsze wymiany, niższe bezpieczeństwo.
Rozwiązanie:
Patrzeć na jakość, nie tylko na cenę. Dobre obuwie robocze to inwestycja, nie koszt. Warto też sprawdzać opinie i gwarancje producenta.
6. Brak odpowiedniego serwisowania i kontroli
Błąd:
Zaniedbanie stanu technicznego obuwia – brak konserwacji, niezgłaszanie uszkodzeń, używanie zużytego obuwia.
Skutek:
Obuwie traci swoje właściwości ochronne. Podeszwa może być śliska, a podnosek – nieszczelny lub zdeformowany.
Rozwiązanie:
- Regularne kontrole stanu obuwia,
- Przechowywanie w odpowiednich warunkach (suchych, czystych),
- Zgłaszanie uszkodzeń przez pracowników,
- Wymiana butów zgodnie z ustalonym okresem użytkowania.
7. Nieuwzględnienie komfortu użytkowania
Błąd:
Zakup butów bez sprawdzenia ergonomii, wentylacji czy rodzaju wkładek.
Skutek:
Spadek wydajności pracy, większe zmęczenie, a nawet dolegliwości ortopedyczne.
Rozwiązanie:
Zwracać uwagę na:
- wkładki amortyzujące i ortopedyczne,
- oddychające materiały,
- elastyczność podeszwy,
- wagę butów.
8. Pomijanie konsultacji z pracownikami
Błąd:
Pracodawca wybiera obuwie robocze bez konsultacji z osobami, które będą je nosić.
Skutek:
Niezadowolenie pracowników, niechęć do noszenia obuwia, większe ryzyko nieprzestrzegania przepisów BHP.
Rozwiązanie:
- Konsultacje z pracownikami przed zakupem,
- Uwzględnienie ich opinii i uwag,
- Możliwość przetestowania kilku modeli przed ostatecznym wyborem.
9. Zbyt rzadkie wymiany obuwia
Błąd:
Pracodawca nie wymienia obuwia w odpowiednim czasie, mimo że buty są zużyte lub uszkodzone.
Skutek:
Spadek skuteczności ochrony, ryzyko wypadku, naruszenie przepisów BHP.
Rozwiązanie:
Ustalony harmonogram wymiany obuwia – np. co 6, 12 lub 18 miesięcy, w zależności od intensywności pracy. Przeprowadzenie oceny zużycia co kilka miesięcy.
10. Niewłaściwe przechowywanie
Błąd:
Przechowywanie butów w wilgotnych, brudnych pomieszczeniach, bez dostępu powietrza.
Skutek:
Przyspieszone zużycie, nieprzyjemny zapach, rozwój bakterii i grzybów.
Rozwiązanie:
Zapewnić czyste, suche i wentylowane miejsce do przechowywania obuwia roboczego. Można zastosować środki pochłaniające wilgoć i zapachy.
Podsumowanie
Choć wybór obuwia roboczego może wydawać się prostym zadaniem, w praktyce wymaga dużej uwagi i znajomości przepisów oraz realiów pracy. Popełnione na tym etapie błędy mogą prowadzić do poważnych konsekwencji – od dyskomfortu, przez spadek wydajności, aż po wypadki przy pracy. Zarówno pracodawcy, jak i pracownicy powinni traktować wybór butów roboczych jako inwestycję w bezpieczeństwo, zdrowie i komfort. Odpowiedni model, dopasowany do sezonu, warunków i zagrożeń, może naprawdę zrobić różnicę.
